Exoplaneten zijn er in verschillende soorten en maten, van kleine rotsachtige werelden kleiner dan Mercurius tot enorme gasreuzen die Jupiter zelfs zouden overschaduwen. Exoplanet-jagers hebben complexe reeksen telescopen en verschillende methoden ontwikkeld om deze verre werelden te identificeren, maar nu staan we op het punt nieuwe exoplaneten van verschillende vormen te vinden. Meer informatie over exoplaneten is te vinden in ons artikel.
Exoplaneten draaien om een veelvoud aan sterren, maar de meest interessante doelen zijn de rode dwergen die het meest voorkomen in onze Melkweg.
In het tijdperk van de jacht op bewoonde exoplaneten (dat wil zeggen werelden die rond hun sterren draaien in een bewoonbaar gebied op een afstand die niet te warm is, maar niet te koud), ontdekten astronomen dat rode dwergen een groot potentieel hebben. Omdat ze kouder en kleiner zijn dan onze zon, zijn de bewoonbare zones van rode dwergen compacter. Het betekent ook dat alle bewoonde werelden die rond een rode dwerg cirkelen het sneller maken. Deze orbitale functie biedt telescopen een extra mogelijkheid, omdat zo'n exoplaneet, die voor de ouderster passeert, wat zonlicht zal blokkeren.
De hypothetische exoplaneet door de ogen van de kunstenaar
Vanwege de kleine massa zijn rode dwergen ook zeer oude sterren. Ze zijn zo oud dat er een hoge waarschijnlijkheid is van de geboorte van stabiele planetaire systemen, die gedurende een lange periode leefbaar zouden blijven. Hoe langer de periode van het bestaan, hoe meer hypothetische levensvormen zich zouden kunnen ontwikkelen.
Natuurlijk kunnen rode dwergen veel problemen opleveren voor hypothetische woonwerelden. Rode dwergen, zoals bekend, zijn behoorlijk stormachtige jonge sterren, met krachtige stellaire fakkels. Bovendien zijn hun bewoonbare zones zo compact dat elk van de werelden in deze baan door een zwaartekracht geblokkeerd wordt met een ster.
Zo'n synchrone rotatie betekent dat één kant van de exoplaneet, of het nu een kleine rotsachtige wereld of een gasreus is, de hele tijd naar de ster zal worden geleid door één kant. Deze wrede getijdenomgeving kan een nogal ongebruikelijk effect hebben op de vorm van een exoplaneet.
In een nieuw onderzoek dat is gepubliceerd in het tijdschrift Monthly Notices van de Royal Astronomical Society, hebben onderzoekers van de George Mason University in Virginia hun aandacht gevestigd op het opsporen van sporen van significante getijdevervorming, zowel in gigantische gaswerelden als op kleine bewoonbare planeten. Inzicht in de vorm van een exoplaneet die dichtbij zijn ster draait, is een praktisch doel. Getijdevorming van exoplaneten kan leiden tot een onderschatting van de straal van de planeet, wat op zijn beurt zal leiden tot overschatte schattingen van de dichtheid. Wanneer we exoplaneten bestuderen die zich op een afstand van enkele tientallen tot honderden lichtjaren bevinden, kunnen deze meetonzekerheden ons begrip van de kenmerken van exoplaneten ernstig beïnvloeden.
"Stel je voor dat we een planeet als de aarde en Mars nemen en deze naast een koele rode ster plaatsen en uitrekken," zei Prabhal Saxene, een hoofdonderzoeker bij deze studie. "Analyse van de nieuwe vorm kan veel zeggen, anders is het onmogelijk om de interne structuur van de planeet te zien en hoe deze in de loop van de tijd verandert."
Door het modelleren van verschillende exoplanetaire configuraties rond rode dwergen, ontving het Prabala-team een langwerpige vorm van exoplaneten toen ze getijde geblokkeerd waren met hun ster. Zoals de onderzoekers opmerkten, zal de detectie van dergelijke getijdevervorming mogelijk zijn wanneer de volgende generatie observatoria wordt gebouwd, zoals de James Webb Space Telescope (JWST) en de European Extremely Large Telescope (E-ELT).
