Zomerstormen verschenen eindelijk op Uranus, zeven jaar nadat de planeet de dichtstbijzijnde benadering van de zon had bereikt, waardoor wetenschappers een raadsel kregen over waarom zo laat enorme stormen ontstonden.
"Meestal heeft de stille gasreus momenteel ongelooflijk actief weer, sommige van deze weerformaties zijn zelfs voor amateurs zichtbaar", zegt Imke De Pater, hoofdprojectonderzoeker en astronoom aan de University of California, Berkeley. Astronomen hebben eerst de ontdekking van een storm op Uranus in augustus aangekondigd.
Dit is verreweg het meest actieve weer dat het team van Imke De Patera de afgelopen decennia op Uranus heeft waargenomen, gezien de stormen en de noordelijke convectieve kenmerken van de planeet. Ze schildert ook een ander beeld van een stille planeet die Voyager 2 zag toen NASA's ruimteschip in 1986 naar haar toe vloog.
"We verwachtten een dergelijke activiteit te zien in 2007, toen Uranus elke 42 jaar een equinox had en de zon direct op de evenaar scheen", zei co-onderzoeker Heidi Lamu van de Association of Universities for Astronomy Research in een verklaring. "Waarom we deze stormen zojuist zien, blijft ons een raadsel."
Maar hier ligt het geheim: in hoeverre kunnen we zeggen dat Uranus geen bron van interne warmte heeft. Zonlicht wordt verondersteld verantwoordelijk te zijn voor veranderingen in de atmosfeer, zoals stormen. Maar zonlicht is momenteel vrij zwak op het noordelijk halfrond van Uranus, dus wetenschappers vragen zich af waarom dit gebied tegenwoordig zo actief is. Het team van De Patera volgt momenteel een storm op het noordelijk halfrond van Uranus en observeert de planeet met de Keck II-telescoop. Eén storm viel op tegen de rest: hij scheen op 2,2 micron, het is goed voor 30 procent van al het licht dat door Uranus wordt gereflecteerd.
Een andere storm van 1, 6 micron kan zelfs door amateurastronomen worden gezien. Eén waarnemer, Mark Delacroix uit Frankrijk, fotografeerde het met een telescoop van 1 meter.
"Ik was opgewonden toen ik zo'n activiteit op Uranus zag", zei Delacroix in een verklaring van het Keck-observatorium. "Het verkrijgen van informatie over Mars, Jupiter of Saturnus is iets routine voor ons, maar door zo gedetailleerd te observeren openen de formaties op Uranus of Neptunus nieuwe grenzen voor ons, en ik wilde het niet missen."
Gebaseerd op de kleur en structuur van de storm die amateurs zien, geloven professionele astronomen dat een storm als een wervelwind is in de diepten van de atmosfeer van de planeet. Bijvoorbeeld, naar analogie met het fenomeen gezien op Jupiter, de Grote Rode Vlek.
Latere observaties met de Keck II-telescoop toonden aan dat de storm nog steeds woedde, hoewel het zijn vorm en misschien zijn intensiteit veranderde.
De Hubble-ruimtetelescoop, die de hele planeet op 14 oktober op verschillende golflengten onderzocht, leverde een enorme bijdrage aan deze waarneming. Uit waarnemingen is gebleken dat een storm meerdere hoogten bestrijkt, op een afstand van maximaal 9000 kilometer.
