Kop en staart in het galactische landschap

Kop en staart in het galactische landschap

Astronomen maakten gebruik van gegevens van het NASA Chandra X-ray Observatory om dit verbazingwekkende beeld te krijgen van een gigantische staart van heet gas die zich een miljoen lichtjaren achter de galactische groep uitstrekt. Dergelijke ontdekkingen laten wetenschappers toe om de omgeving en de omstandigheden waaronder de grootste universumstructuren zich ontwikkelen beter te begrijpen.

Galactische clusters worden beschouwd als de grootste schaalstructuren in het universum, die worden vastgehouden door de zwaartekracht. Ze kunnen honderden en duizenden individuele sterrenstelsels bevatten, maar het leeuwendeel van de massa valt op heet gas, dat röntgenstralen uitzendt, en donkere materie. Hoe groeiden deze reuzen?

Een nieuw beeld demonstreert een van de manieren: het vangen van sterrenstelsels door de krachtige zwaartekracht van een cluster. Aan de linkerkant zie je het breedbeeldpanorama van het Abell 2142-cluster. Het bevat honderden sterrenstelsels die zijn ingebed in een gas met een verwarming van een miljoen graden (paars - een overzicht van Chandra). Het midden van het galactische cluster bevindt zich in het midden van de violette straling (onderste deel van het frame). Alleen het dichtste hete gas wordt hier weergegeven, wat betekent dat de aansteker (verder van het midden) niet wordt weergegeven in violetuitstraling. De heldere röntgenstaart (linksboven) richt zich rechtstreeks op Abell 2142. Rechts wordt de structuur van de staart nader bekeken. Een groep melkwegstelsels (vier heldere) bevindt zich in de buurt van het hoofd. De richting van de staart en de scherpe voorrand van het hete gas rond de galactische groep geven aan dat de groep bijna direct naar het centrum van Abell 2142 valt. Grote optische aanzichten van vier sterrenstelsels worden weergegeven in optische en röntgenfoto's (G1, G3, G4 en G5). G2 werd de achtergrond, geen lid van de groep.

Kop en staart in het galactische landschap

Wanneer de galactische groep direct in Abell 2142 valt, wordt een deel van het hete gas geëlimineerd. Terwijl het gas weg beweegt, vormt het een rechte en relatief smalle staart die zich uitstrekt over 800.000 lichtjaren. De vorm van de staart suggereert dat de magnetische velden eromheen fungeren als een schild.

De onderkant van de staart flitst meer naar boven. Zo'n asymmetrie kan optreden als gevolg van een flits van een superzwaar zwart gat in een van de sterrenstelsels in een groep of van het samensmelten van sterrenstelsels. Dergelijke gebeurtenissen leiden ertoe dat sommige delen van het gas veel gemakkelijker uitdrijven.

Kop en staart in het galactische landschap

Chandra's nieuwe bevindingen bevestigen ook dat twee van de vier heldere sterrenstelsels G3 en G4 geschikt zijn voor snelgroeiende superzware zwarte gaten. Deze bronnen overlappen elkaar in het beeld van Chandra.

Opmerkingen (0)
Zoeken