We hebben al een van de grootste telescopen van zijn tijd beschreven, eigendom van William Herschel ("Hoe zag de gigantische telescoop van William Herschel eruit?"). Laten we de geweldige Leviathan leren kennen.
Een telescoop maken
Het idee is van astronoom William Parsons (graaf van Ross), die de grote Leviathan-telescoop in 1845 bouwde op het grondgebied van het familielandgoed (Birr Castle). Het werk begon in 1839. In die tijd was Parsons in staat om de methoden voor het gieten, slijpen en polijsten van grote telescoopspiegels te verbeteren.
In 1840 creëerde Parsons de eerste spiegel van 1,83 meter. Later zal hij twee van dergelijke spiegels maken, waardoor hij kan blijven werken met de telescoop, als een van de spiegels donker wordt. Het uiteindelijke ontwerp met de afgewerkte buis werd uitgerekt tot een lengte van 16,5 m, waarbij slechts 3 ton verantwoordelijk was voor het gewicht van de spiegel. Als we het hebben over het totale gewicht, bereikte de telescoop ongeveer 12 ton.
Ontwerpkenmerken
De buis werd aan het uiteinde van de spiegel ondersteund door een kruiskoppeling (met twee assen), waardoor deze onder een groot aantal hoogten kon worden gekanteld. Met behulp van een ketting en een contragewicht was het mogelijk om de telescoop in balans te houden, en de tweede ketting met een lier bestuurde de hoogte.
Het buisontwerp van Parsons leek op Newtonian met een oculair aan de westkant. Op lage hoogte werd een platform opgezet voor een waarnemer die via een houten galerij toegang had tot het oculair.
Wat ben je aan het kijken?
Lord Ross-telescoop. Een zwarte pijp met een wit deksel stijgt en valt tussen twee stenen muren, en niet een houten frame dat door Herschel wordt gebruikt. De telescoop werd aangedreven door een lier erachter. De waarnemer bevond zich op het platform aan de bovenkant van de telescoop, zoals het 48-inch Herschel-model. Omdat de foto's beter waren, kon Lord Ross spiraalarmen detecteren in sterrenstelsels. In die tijd kon niemand deze ontdekking verklaren.
Bovenal was Parsons geïnteresseerd in deep space-objecten uit de catalogus van Charles Messier en de hemellichamen in de lijst van John Herschel. Onder de objecten waren sterrenhopen en verschillende nevels.
In zijn onderzoek realiseerde de astronoom dat sommige van de nevels begiftigd waren met een spiraalvormige structuur, die duidde op de aanwezigheid van dynamica. Het opmerkelijkste object dat werd bestudeerd, was de spiraalnevel van de Messier 51. We weten nu dat dit het Whirlpool-stelsel is, op 23 miljoen lichtjaar afstand.
Postscript
De Leviathan-telescoop werd actief gebruikt tot 1890. En tot 1917 werd hij beschouwd als de grootste telescoop ter wereld. Maar in 1908 werd het apparaat gedeeltelijk ontmanteld en een van de spiegels in 1914 werd naar het Science Museum in Londen gestuurd. In 1997 besloten ze om een kopie van de telescoop te installeren op het grondgebied van Birr Castle, maar verstoken van een werkende spiegel (deze werd 2 jaar later toegevoegd).
