Astronomen ontdekten een zwart gat in de spiraalvormige arm van een sterrenstelsel op een afstand van 100.000.000 lichtjaren van de aarde. Maar dit is geen gewoon zwart gat, het behoort tot de ongrijpbare klasse, die de "ontbrekende schakel" kan zijn in de evolutie van zwarte gaten.
Met behulp van observatiegegevens van het NASA Chandra Observatorium en de Europese Long-Base Interferometry Radio Telescope (VLBI), die bronnen van radiogolven in de ruimte detecteert, hebben wetenschappers onder leiding van Mar Mezku van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics kunnen concluderen dat dit zwart gat met tussenmassa's creëert dode zone binnen de melkweg NGC 2276.
"In de paleontologie kan de ontdekking van sommige fossielen wetenschappers helpen de evolutionaire kloven tussen verschillende dinosaurussen te vullen," zei Mezqua. "We doen hetzelfde in de astronomie, maar we moeten vaak op zoek naar onze ontdekkingen in sterrenstelsels die zich miljoenen lichtjaren van ons bevinden."
Zwarte gaten staan bekend als twee hoofdklassen: stellaire massa zwarte gaten die worden gegenereerd door supernovae en een massa hebben van 5 tot 30 zonsmassa's en superzware zwarte gaten die zich in het centrum van sterrenstelsels bevinden en een massa hebben van miljoenen tot miljarden zonsmassa's. Maar om te begrijpen hoe zwarte gaten groeien, moeten er zwarte gaten zijn met een tussenliggende massa tussen sterren en superzwaar. Uiteindelijk dicteert logica dat als alle zwarte gaten op dezelfde manier ontstaan en in de loop van de tijd groeien, er zwarte gaten moeten zijn waarvan de massa van enkele honderden tot enkele honderdduizenden zonmassa's is. "Astronomen zijn al heel lang op zoek naar deze tussenliggende zwarte gaten", zei coauteur Tim Roberts van de Universiteit van Durham, Verenigd Koninkrijk.
Afbeelding van het sterrenstelsel NGC 2276, gemaakt door het Chandra-observatorium
Daarom, toen astronomen hints van zo'n zwart gat ontdekten, begonnen ze het nauwkeurig te bestuderen en het lijkt erop dat het energetische object in de spiraalarm van NGC 2276 zo'n ongrijpbaar object is.
"We ontdekten dat NGC 2276-3c dezelfde eigenschappen heeft als beide zwarte gaten", zegt co-auteur Andrei Lobanov van het Max Planck Instituut voor Radioastronomie in Bonn, Duitsland. "Met andere woorden, met dit object kun je de hele familie van zwarte gaten verbinden."
De explosie vanuit het zwarte gat strekt zich uit over 2000 lichtjaren, met een krachtige straal energie die het interstellaire medium van de melkweg binnendringt. In deze stroom is er een catastrofaal tekort aan jonge sterren. De straal reinigt naar het schijnt de holte nabij het zwarte gat en verwijdert stervormende gassen.
Momenteel proberen onderzoekers te begrijpen hoe dit object daar terecht is gekomen. Het lijkt zeer waarschijnlijk dat NGC-2276-3c zich heeft gevormd in de kern van een kleiner dwergstelsel dat samengevoegd is met NGC 2276 honderden miljoenen of zelfs miljarden jaren geleden. Deze studie opent niet alleen een zeldzame klasse van zwarte gaten, het presenteert ook een interessante vraag. Is ons traditionele denken over het groeien van zwarte gaten toch? Alle bekende sterrenstelsels hebben superzware zwarte gaten in hun centra, maar hoe worden ze zo groot?
In het geval van NGC-2276-3c weten we echter één ding zeker: in de buurt van dit zwarte gat moet men niet naar het leven zoeken, dit is de galactische dode zone.
