Luchtfotografie van de Zuid-Afrikaanse radiotelescoop MeerKAT
Wanneer de sterren het einde van hun hoofdreeks bereiken, ondergaan ze een gravitationele ineenstorting, waardoor de buitenste lagen in een supernova-explosie worden verplaatst. De rest is een dichte roterende kern gevuld met neutronen. In de Melkweg is het bestaan van 3.000 dergelijke objecten bekend. Een nog zeldzamer soort neutronensterren zijn magnetars, waarvan slechts een paar tientallen zijn gevonden in onze melkweg.
Deze sterren zijn bijzonder mysterieus vanwege de aanwezigheid van extreem krachtige magnetische velden. Ze zijn zo sterk dat ze uit elkaar kunnen worden getrokken. In een nieuwe studie ontdekte het team veranderingen in een object dat 3 jaar inactief was.
De analyse onderzocht het object aangeduid als PSR J1622-4950. Magnetars kregen hun naam vanwege het feit dat hun magnetische velden 1000 keer krachtiger zijn dan die van gewone pulserende neutronensterren (pulsars). De energie is zo sterk dat het praktisch de ster zelf breekt, instabiliteit veroorzaakt en grote variabiliteit vertoont.
Gewoonlijk zenden magnetars röntgenstralen uit, maar slechts 4 produceren radiogolven. Een daarvan is PSR J1622-4950, ver van ons verwijderd door 30.000 lichtjaar. Sinds 2015 was hij in een slaaptoestand. De onderzoekers merkten echter op dat hij op 26 april 2017 wakker werd. Op dat moment straalde hij elke 4 seconden felle radiopulsen uit. De MeerKAT radiotelescoop nam de controle over de beoordeling. Deze gegevens zullen helpen om het gedrag van materie in ongelooflijk extreme fysieke omstandigheden beter te begrijpen, wat totaal anders is dan de aardse.
Voor verdere observaties werden de observatoria XMM-Newton, Swift, Chandra en NuSTAR gebruikt. Hierdoor konden we verschillende interessante kenmerken identificeren. Allereerst was de dichtheid van de radiostream tijdens de variabele periode 100 keer groter dan tijdens winterslaap. Bovendien steeg de röntgenflux 800 keer per maand vanaf het moment van ontwaken, maar begon snel te vervallen in de periode van 92-130 dagen.
De algemene geometrie kwam overeen met de vroege analyse, maar deze keer kwamen radiogolven van een andere plaats in de magnetosfeer. Dit geeft aan dat de radio-emissie van magnetars kan verschillen van gewone pulsars.
Artistieke visie van een flits op een ultramagnetische neutronenster (magnetar)
Deze ontdekking bevestigde de verbazingwekkende mogelijkheden van het MeerKAT-observatorium, onderdeel van de SKA-telescoop met meerdere radiogolven, die instrumenten omvat in Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika.
