Pluto heeft zichzelf gevestigd als een gevarieerde, dynamische en opwindende wereld vol met vreemde verschijnselen waarmee planetaire wetenschappers voortdurend problemen hebben bij het uitleggen ervan. En nu hebben ze de ijs eigenaardigheid ontdekt, die een van de belangrijkste processen benadrukt waardoor dit verrassend jonge oppervlak van een dwergplaneet wordt verondersteld te zijn gevormd.
Onlangs hebben High Expansion-beelden die vanuit de NASA-missie New Horizons naar de aarde zijn gestuurd en die op 14 juli 2015 het geroezemoes van Pluto teisterden, duidelijk gemaakt dat een stuk ijs van Pluto's oppervlak is gerukt. Bovenliggende lagen methaan zijn afwezig in de westelijke vlakte genaamd Piri-Vlakte, waarvan de bijzonderheid is dat deze is verrijkt met waterijs.
Verderop van de Piri-vlakte is een heel oud terrein met kraters genaamd Vega Terra, gescheiden van de jonge vlakte door rotsen (of "richels"). Sommigen van hen lijken afgebroken, waardoor geïsoleerde heuvels (of "tafelbergen") ontstaan. Maar wat heeft tot deze kloof geleid? Waarom was het oppervlak dat rijk was aan methaanijslagen afgesneden van de rotsen en maakte het plaats voor een laagvlakte met waterijs?
Volgens wetenschappers ligt het antwoord waarschijnlijk in de manier waarop verschillende soorten ijs onder extreme omstandigheden reageren bij verhitting.
Zoals we waarschijnlijk kunnen aannemen, is Pluto een koude plaats. Hoewel deze ijsvorming verre van statisch is. Chemicaliën die zich meestal op Pluto in gas- of vloeibare toestand bevinden, worden omgezet in vaste ijslagen. Wanneer de wereld zelfs de kleinste hoeveelheden warmte ontvangt, sublimeren vluchtige stoffen - zoals methaan of ammoniakijs.
Sublimatie vindt plaats bij atmosferische druk of bij lage temperatuur (of beide opties). IJswater, bijvoorbeeld wanneer de druk op de zeespiegel op aarde verandert in een vloeistof en vervolgens bij verwarming wordt omgezet in damp (of gas). Op Pluto, vanwege de kou en de druk van het vacuümniveau, komt water in de vloeibare toestand helemaal niet voor en het verwarmde ijs sublimeert onmiddellijk van vast naar gasvormig. En het blijkt dat dit is wat er gebeurt met methaanijs in de Piri-vlakte. Alles wordt verklaard door het proces van sublimatie in de dunne atmosfeer van de planeet, wat waarschijnlijk bijdraagt aan de atmosferische cycli van het oppervlakte-ijs van de dwergplaneet.
Dit is vergelijkbaar met het feit dat Pluto een verjongende gezichtsscrub ontving. Gedurende miljoenen jaren is het oppervlak enigszins verhit van onze verre zon, en oppervlakte-ijs tijdens sublimatie creëert nieuwe veelbelovende gebieden, vrij van oude kraters.
